Խոլեստերինի նորման՝ ըստ տարիքային խմբերի

Խոլեստերինը մարմնի համար կարևոր ճարպանման նյութ է, որն անհրաժեշտ է հորմոնների արտադրության, բջջային թաղանթների կառուցման և վիտամին D-ի սինթեզի համար։ Սակայն երբ դրա մակարդակը գերազանցում է ընդունված նորման, այն կարող է հանգեցնել լուրջ առողջական խնդիրների, այդ թվում՝ սրտանոթային հիվանդությունների, ինսուլտի և աթերոսկլերոզի։ Ուստի խիստ կարևոր է իմանալ՝ որն է խոլեստերինի նորմալ մակարդակը՝ ըստ տարիքային խմբերի։

Ինչ է խոլեստերինը

Խոլեստերինը երկու հիմնական ձևով է գոյություն ունենում՝

• LDL (ծանր խտության լիպոպրոտեիդ, «վատ» խոլեստերին)
• HDL (բարձր խտության լիպոպրոտեիդ, «լավ» խոլեստերին)

LDL բարձր մակարդակը կարող է կուտակվել արյան անոթներում՝ առաջացնելով նեղություն և խցանումներ։
HDL օգնում է մաքրել արյան մեջ ավելորդ խոլեստերինը՝ կանխելով սրտի հիվանդությունները։

Խոլեստերինի նորմայի ցուցանիշները

Ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ), ԱՄՆ սրտի ասոցիացիայի (AHA) և Mayo Clinic-ի տրամադրած տվյալների՝ խոլեստերինի ընդհանուր մակարդակի ընդունված նորման հետևյալն է.

Խոլեստերինի նորման ըստ տարիքային խմբերի

Խոլեստերինի մակարդակը կախված է տարիքից, սեռից և առողջական ընդհանուր վիճակից։

Երեխաներ (2-19 տարեկան)

• Ընդհանուր խոլեստերին՝ < 170 մգ/դլ
• LDL՝ < 110 մգ/դլ
• HDL՝ > 45 մգ/դլ

Երեխաների մոտ բարձր խոլեստերինը հաճախ գենետիկ է կամ սննդակարգից է պայմանավորված։

Մեծահասակների խոլեստերինի նորման (20-45 տարեկան)

• Ընդհանուր խոլեստերին՝ < 200 մգ/դլ
• LDL՝ < 100 մգ/դլ
• HDL՝ > 50 մգ/դլ կանանց մոտ, > 40 մգ/դլ տղամարդկանց մոտ

Այս տարիքում սրտանոթային հիվանդությունների կանխարգելման համար խորհուրդ է տրվում վերահսկել քաշը, զբաղվել ֆիզիկական ակտիվությամբ և հետևել առողջ սննդակարգին։

45 տարեկանից բարձր

Տարիքի հետ խոլեստերինի մակարդակն աճում է՝ հատկապես կանանց մոտ մենոպաուզից հետո։

• Ընդհանուր խոլեստերին՝ թույլատրելի մինչև 220 մգ/դլ
• LDL՝ մինչև 130 մգ/դլ
• HDL՝ միշտ ցանկալի է ≥ 60 մգ/դլ

Տարեցների մոտ խիստ կարևոր է HDL բարձր մակարդակը, որը պաշտպանում է սիրտը «վատ» խոլեստերինի վնասակար ազդեցությունից։

Ինչպես նվազեցնել բարձր խոլեստերինը

Հետևեք միջերկրածովյան կամ DASH սննդակարգին
Խուսափեք հագեցած ճարպերից ու տրանսճարպերից
Բարձրացրեք ֆիզիկական ակտիվությունը՝ առնվազն 30 րոպե ամեն օր
Դադարեցրեք ծխելը և սահմանափակեք ալկոհոլը
Անհրաժեշտության դեպքում՝ օգտագործեք դեղորայք՝ բժշկի խորհրդով

Խոլեստերինը թեև կարևոր է մեր օրգանիզմի համար, սակայն նրա մակարդակի բարձրացումը լուրջ ռիսկեր է ստեղծում։ Ուստի պետք է պարբերաբար ստուգել արյան լիպիդային ցուցանիշները՝ հատկապես 20 տարեկանից հետո։ Ժամանակին հայտնաբերված բարձր խոլեստերինը կարելի է հաջողությամբ վերահսկել սննդակարգի, կենսակերպի և անհրաժեշտության դեպքում՝ բուժման միջոցով։