Պատմական փորձարկում երեխայի վրա, որը, սակայն, այսօր կրկնել խորհուրդ չի տրվում
Պատմական փորձարկում երեխայի վրա, որը, սակայն, այսօր կրկնել խորհուրդ չի տրվում
Փորձարկման օբյեկտ է դարձել 11 ամսական երեխան` Ջոնս Հոփկինսի համալսարանի կլինիկայի մանկական բաժանմունքի բուժքույերրից մեկի որդին:
Նրա անունը փորձի արդյունքները ներառող արձանագրության մեջ նշված է որպես Ալբերտ Բ., որը հետագայում առավել տարածվեց որպես Փոքրիկ Ալբերտ:
Փորձը սկսվեց նրանից, որ երեխային տրամադրեցին տարատեսակ առարկաներ՝ կենդանի սպիտակ առնետ, մի քանի դիմակ, բամբակյա մանվածք և այլն: Երեխան խստորեն հետաքրքրված էր այդ բոլոր առարկաներով, ձգտում էր դիպչել դրանց և վախ ի ցույց չէր դնում: Հենց դա էլ ցանկանում էին գիտնականները:
Այնուհետև գիտնականներ Ուոթսոնն ու Ռայները անցան փորձի երկրորդ փուլին: Երեխայի դիմաց կրկին սպիտակ առնետ դրեցին, սակայն այն պահին, երբ փոքրիկը ձգվեց՝ առնետին դիպչելու, նրանցից մեկը աննկատ մուրճով հարվածեց պողպատին:
Նախկինում արդեն իսկ պարզել էին, որ երեխան այդ հարվածի ձայնից վախենում է: Փոքրիկը վախեցած հետ քաշվեց, ապա հանգստացավ և կրկին փորձեց հասնել առնետին:
Հարվածի ձայնը կրկին լսվեց: Երեխան դադարեց ձգտել առնետին հասնել, և երբ կենդանին ինքը մոտեցավ փոքրիկին, վերջինս սկսեց լաց լինել: Հաջորդող օրերին նա անդադար լալիս էր, երբ առնետը հայտնվում էր լաբորատորիայում:
Գիտնականները հինգ օր դադար տվեց, ապա Ալբերտին կրկին լաբորատորիա տարան: Երեխան հաճույքով խաղում էր բոլոր խաղալիքներով, սակայն սպիտակ առնետին տեսնելիս հետ էր փախչում ու լալիս:
Նույնքան նրան վախեցնում էր սպիտակ ճագարը, մի փոքր պակաս՝ շունը: Որոշակի վախ էին առաջացնում նաև մորթյա վերարկուները և սպիտակ նապաստակի դիմակները:
Հետագայում Ուոթսոնն ու Ռայները որոշեցին նույն տեխնոլոգիայի կիրառմամբ վախը հանել երեխայի միջից: Նրանք սկսեցին ասոցացնել սպիտակ առնետին երեխայի սիրելի առարկայի հետ՝ կոնֆետի:
Սակայն փոքրիկի ծնողը որոշեց դադարեցնել ամեն ինչ և վերցրեց իր երեխային: Վերջինիս հետագա ճակատագիրն ու փորձի ռեալ արդյունքներն այդպես էլ անհայտ մնացին:
