Նաստյա տատը Ջավախքում պահպանում է Արևմտյան Հայաստանից երկու դար առաջ բերված սուրբ գրքերը (տեսանյութ)
Նաստյա տատը Ջավախքում պահպանում է Արևմտյան Հայաստանից երկու դար առաջ բերված սուրբ գրքերը: 84-ամյա Նաստյա տատի սենյակում, իր և թոռների մահճակալներից բացի, սրբատեղի դարձրած մի հատված կա, որտեղ խնամքով պահպանվում են Արևմտյան Հայաստանից շուրջ երկու դար առաջ բերված երկու սուրբ գրքերը:
Սուրբ գիրք կամ Ամենափրկիչ` այդպես է անվանում Նաստյա տատը գրքերին, որովհետև հստակ չգիտի, թե դրանք ինչ են պարունակում` Հին և Նոր կտակարաններ են, թե Ավետարան: Միակ բանը որ գիտի, այն է, որ այդ գրքերն Արևմտյան Հայաստանից տեղահանվելու ժամանակ` 1830-ականներին ամուսնու պապն է բերել իր հետ:
Բեժանոյի ներկայիս բնակիչների նախնիները 1830-ականներին եկել են Էրզրումի վիլայեթի գյուղերից և Վանից:
Նաստյա տատն ապրում է Ջավախքում` Ախալքալաքի շրջանի Բեժանո գյուղում: Որդին` Աշոտ Խուդավերդյանը, բազմազավակ ընտանիքի հայր է. 9 երեխա ունի: Նաստյա տատը հավատում է` այդ սուրբ գրքերն են, որ պահում ու պահպանում են իր 9 թոռներին, արդեն նաև` ծոռներին:
Նաստյա տատն արդեն մեկ տարի է` հենակով է ման գալիս: Պատմում է, որ անցյալ ձմռանը որդին եկել և ասել է, որ զուգարանի ճանապարհին մոխիր է փռել, որ հանկարծ մոր ոտքերը չսայթաքեն և վայր չընկնի: Դրանից օրեր անց Նաստյա տատը հենց մոխրի վրա ընկել և վնասել է ոտքը:
Թոռների օգնությամբ է այժմ տեղաշարժվում: Երբ նկատում է, որ գնում ենք իր սենյակ` սուրբ գրքերը տեսնելու, ձայն է տալիս թոռանն ու մեր հետևից հասնում իր մահճակալին` աչալուրջ հետևելով մեր գործողություններին:
Գրքերը տեսնելու համար Նաստյա տատի հատուկ «արարողակարգը» պետք է անցնել: Պահարանի մոտ դրված է մոմավառության համար նախատեսված, ավազով լցված հատուկ թաս, որտեղ պետք է պարտադիր մոմ վառել, աղոթել և այնուհետև վերցնել գրքերը պահարանից: Դրանք պարուրված են սպիտակ, մաքուր կտորների մեջ, որոնք պետք է խնամքով բացել, որպեսզի հանկարծ գրքի որևէ էջ չվնասվի:
Գրքերի սկզբնական էջերն ընթեռնելի չեն: Էջերի մեծ մասն արդեն պոկված է:
