Ես ինձ խաբված եմ զգում, մենք 20-30 տարի անզեն զինվորի ենք ոգևորել մեր երգերով․ Համլետ Գևորգյան
Ես ինձ խաբված եմ զգում, մենք 20-30 տարի անզեն զինվորի ենք ոգևորել մեր երգերով․ Համլետ Գևորգյան
Armtimes.com-ը գրում է․ Կորոնավիրուսի համավարակն ու Արցախում տեղի ունեցած պատերազմը բարդ իրադրություն են ստեղծել նաեւ ՀՀ վաստակավոր արտիստ Համլետ Գևորգյանի կյանքում: Կորոնավիրուսով պայմանավորված սահմանափակումների հետևանքով ամբողջապես կանգ էր առել նրա ստեղծագործական կարիերան, իսկ հետպատերազմական Հայաստանում դեռ հնարավոր չէ երգել:
«Այս իրավիճակը ոչ թե շատ դժվար է, այլ՝ դաժան»,- ասում է երգիչը, բայց միևնույն ժամանակ նշում, որ երկրից գնալու որևէ ցանկություն չունի, հակառակը, լավատեսորեն հավատում է, որ հաղթահարելու ենք այս ամենը, և ամեն բան լավ է լինելու:
Կորոնավիրուսի առաջացրած խնդիրների, պատերազմի ու հետպատերազմական Հայաստանի, առաջիկա անելիքների և այլ հարցերի շուրջ «Հայկական ժամանակ»-ը զրուցել է Համլետ Գևորգյանի հետ:
– Պարոն Գևորգյան, 2020 թ., մեղմ ասած, դաժան էր բոլոր առումներով՝ կորոնավիրուս, պատերազմ Արցախում: Այս ամենը նաև լրջագույնս ազդեց մշակութային կյանքի ու մշակույթի գործիչների գործունեության վրա: Ինչպե՞ս եք հաղթահարում և այժմ ինչո՞վ եք զբաղվում:
– Երկար ժամանակ չաշխատեցի, հիմա էլ դեռևս զբաղմունք չունեմ, այսպես ասեմ: Որովհետև շատ դանդաղ է բացվում ամեն ինչը, իսկ հաղթահարելը շատ բարդ կերպով եմ հաղթահարում՝ թե՛ ֆինանսական, թե՛ բոլոր առումներով, քանի որ չկա ոչ մի փոխհատուցում, ոչ մի բան: Վիրուսի հետ կապված արգելքների թեթևացումից հետո մի որոշ ժամանակ սկսեցի աշխատել, ու պատերազմը սկսվեց:
– Համավարակով պայմանավորված սահմանափակումները վերջերս, կարելի է ասել, ամբողջությամբ վերացվեցին: Այժմ արդեն թույլատրվում է ցանկացած թվաքանակի մարդկանցով միջոցառումներ կազմակերպել: Չունե՞ք դեռ հրավերներ, առաջարկներ:
– Ճիշտն ասած՝ հրավերներ դեռ չունեմ, որովհետև դեռ լայն թափով չի բացվել ոլորտը, դա էլ պայմանավորված է ժողովրդի տրամադրությամբ, բայց հույս կա: Ինձ ուրախացրեց էդ փաստը, որ արգելքները հանվեցին, թե չէ, ճիշտն ասած, այս իրավիճակը ոչ թե շատ դժվար է, այլ՝ դաժան: 2021-ի ծրագրերս էլ են նորից կախված պանդեմիայից: Չեմ ուզում մանրամասնել այդ ծրագրերի մասին, բայց մինչև ճանապարհները չբացվեն, դուրս ու ներս չկարողանանք անել, դրանք չենք կարող իրականացնել, որովհետև կոնկրետ իմ դեպքում նոր ծրագրերի իրագործումը կապված է արտասահմանի հետ: Դրանց մեջ ներառված են հյուրախաղերը, նոր երգերի, տեսահոլովակների ստեղծումը:
– Այս օրերին երբեմն-երբեմն որոշ մարդիկ օրակարգ են բերում խոսակցություններ, թե՝ շատերը հիմնական կլքեն երկիրը սահմանները բացվելուն պես: Արդյոք Դուք այդպիսի ցանկություն ունե՞ք, և, առհասարակ, ճի՞շտ է հայրենիքը լքել այս ծանր ժամանակահատվածում:
– Իհարկե, չի կարելի թողնել ու գնալ: Այնպես չէ, որ երկրում ամեն ինչ կանգ է առնելու: Ճիշտ է, մշակույթի գործիչները, իհարկե, ուղիղ կապված են ժողովրդի տրամադրության հետ, և ժողովուրդը հիմա տրամադրություն չունի, բայց ամեն ինչ կբացվի, ու ժողովուրդը կշարժվի առաջ: Եթե ես էսօր գնամ մեկ այլ երկիր, այնտեղ պիտի իմ գործով զբաղվեմ, բայց այլ երկրներում էլ է փակ. չէ՞ որ պանդեմիան ամեն տեղ է: Գնանք ինչ անենք: Մարդիկ կլինեն, իհարկե, որ բացվելու դեպքում կգնան կաշխատեն կգան, կարող է նաև հիմնական լքողներ էլ լինեն, դա իրենց իրավունքն է, բայց ես համաձայն չեմ դրա հետ:
– Դուք այն ստեղծագործողներից եք, որի երգացանկում Հայոց բանակին ու հայ զինվորին նվիրված բազմաթիվ կատարումներ կան: Այս տարի հնարավո՞ր է՝ դրանց թիվն ավելացնեք, եթե, իհարկե, համաճարակային իրավիճակը թույլ տա:
– Այո, իմ երգացանկում կան նման շատ երգեր, բայց, ճիշտն ասած, ես էդ հարցում ինձ շատ խաբված եմ զգում, որովհետև մենք 20-30 տարի ամեն ինչ արել ենք ոգին բարձր պահելու, զինվորին ոգևորելու համար, ու էդ 20-30 տարվա ընթացքում անզեն զինվորի ենք ոգևորել… Այսքան տարիների ընթացքում ոչ մի զարգացած զենք չունենք, ոչ մի։ Ու մեր տղերքը զոհվեցին…: Շատ խաբված եմ ինձ զգում, որ ես իմ գործը արել եմ, իսկ իշխանությունները, բանակի ղեկավարությունն իր գործը չի արել: Խաբվածն էն խոսքը չէ: Սա նաև ատելություն է ծնել ինձ մոտ այն մարդկանց հանդեպ, որոնք տարիներ շարունակ այսպես են վարվել մեր բանակի հետ, մեր պետության հետ:
– Չէի՞ք պատկերացնում, որ պատերազմը նման հանգուցալուծում կունենա:
– Իհարկե, չէի պատկերացնում: Ես մտածում էի, որ մեր բանակը շատ ուժեղ բանակ է: Իհարկե, զինվորը ուժեղ է, դրանում ոչ մի խոսք, բայց բանակը միայն զինվորով չէ, բանակը պետք է զինված լինի: Պատկերացրեք, մեր զինվորի ոգևորվածությունը, որ 3-4 պետության դեմ է կռվել, պատկերացրեք նրա ոգին: Եթե դրա հետ մեկտեղ մենք լավ սպառազինություն ունենայինք, հիմա բոլորովին այլ սեղանի շուրջ էինք նստելու թշնամու հետ, բոլորովին այլ պայմաններում: Եթե մենք ավտոմատով «Բայրաքթարի» դեմ 44 օր կռվել ենք, պատկերացրեք, որ լավ զինված լինեինք, ինչեր կաներ մեր զինվորը:
Բայց պատասխանատու մարդիկ՝ բանակի ղեկավարներ, քաղաքական ղեկավարներ, փողերը տակները դրած, շատ հանգիստ նստած՝ իմանալով, որ մի օր հնարավոր է՝ հազարավոր զոհեր տանք, իրենց տանը վայելել են: Որ խորանում ես, գժվել կարելի է: Ու սա մեր երեխաների արյան գնով: Ես իրոք չէի պատկերացնում, որ էս կարգի թալանել են բանակը:
– Այժմ նաև դժգոհություններ են հնչում, որ արվեստագետները, շոու բիզնեսի ներկայացուցիչները չեն մասնակցում հայաստանյան հետպատերազմական քաղաքական գործընթացներին, այնինչ 2018-ին ակտիվ ներգրավված էին: Ի՞նչ կասեք այս դժգոհությունների վերաբերյալ:
– Տեսեք, մշակույթի գործիչը նաև ճանաչված մարդ է, հետևաբար, երբ ինչ-որ մարդիկ տեսնում են, որ մշակույթի գործիչը իր նախընտրած ուժի կողքին չէ, դրա համար սկսում են քննադատել նրան: Տրամաբանական գործընթաց է, այսպես ասեմ: Բայց ես նաև կասեմ այն, որ երբեք, ուզում է ընդդիմություն լինի, ուզում է իշխանություն լինի, առանց ընտրությունների չի կարելի երկրի իշխանություն ընտրել: Ես դեմ եմ «վեր կաց՝ նստեմ» կարգախոսին: Հանողը ժողովուրդն է: Հակառակը զոռբայություն է: Հիմիկվա ժողովուրդն այլևս մի քանի տարի առաջվա մտածելակերպի ժողովուրդը չէ, էլ չես կարող էս ժողովրդին խաբել, վերջ: Մշակած տակտիկան՝ իշխանությունը քանդելու, ժողովուրդը հասկանում է:
– Կարծես թե ընդդիմությունը չի ուզում գնալ հարցի լուծմանը սահմանադրական ճանապարհով:
– Այ հենց այստեղ կարելի է եզրակացնել, որ ընդդիմությունը աթոռակռիվ է անում: «Դու գնա, մենք ինչ կանենք, կանենք». այս սկզբունքով են փորձում գործել: Բայց «դու գնա»-ով հո չէ: Ուղարկողն էլ է ժողովուրդը, բերողն էլ է ժողովուրդը: Օրինակ՝ ինձ համար կարևորը ժողովրդի ընտրությունն է՝ թե ով կլինի, ում կընտրի նա: Ում ընտրի, եթե իմ սրտով էլ չլինի, դա իմ ղեկավարն է: Ճիշտը սա է:
Ինչ է նշանակում՝ վարչապետին ասել՝ դու չպիտի լինես այստեղ: Նորից եմ ասում՝ դա ժողովուրդն է որոշում: Բայց նաև ուզում եմ ասել, որ ես ինքս չեմ կարծում, որ պետք է իշխանությունը փոխվի, բայց եթե ընդդիմության կողմից պահանջ կա, ու մենք պետք է հարգենք նրա խոսքը, խնդրեմ: Բայց պետք է ընդդիմությունն էլ անօրեն պահանջներ չդնի: Ամեն բան պետք է իրականացվի սահմանադրական ճանապարհով: Վարչապետն ինքն էլ ասաց՝ ընտրություն եք ուզում՝ անենք, փոփոխություն եք ուզում՝ անենք:
– Այս օրերին նաև անհանդուրժողականության հսկայական մթնոլորտ է գեներացված սոցիալական ցանցերում: Ըստ Ձեզ՝ ո՞ւր է մեզ հասցնելու այս իրավիճակը:
– Եվ հենց այստեղ էլ նորից գալիս ենք նրան, որ «հել՝ նստեմ» կարգախոսով է գործում ընդդիմությունը: Զոռբայությամբ, քացով, ոտքով, չափալախով՝ ուզում են այդպես անել, բայց չեն կարող: Օրինակ՝ ստորություն է, ոնց կարելի է ժողովրդին բոմժ անվանել: Ընդդիմության առաջնորդն ասում է՝ 20 հոգու եմ ասել: Ինչ է նշանակում՝ 20 հոգու եմ բոմժ ասել:
Դու էդ 20 հոգու վարչապետը չե՞ս լինելու, ենթադրենք, եթե ընտրվես: Սրանից երևում է նաև մարդու հոգեբանությունը, տրամադրվածությունը, թե ինչ պետք է անի իր ժողովրդի հետ, եթե վարչապետ դառնա: Հայրենիքը փրկելու ցանկություն կոնկերտ էդ թեկնածուի մոտ ես չեմ տեսնում: Չի կարող նման մարդը վարչապետի թեկնածու լինել:
Առավել մանրամասն՝ սկզբնաղբյուր կայքում
